Zakup używanego samochodu a wykrycie wad

Uprawnienia z tytułu rękojmi

Jeżeli chodzi o umowę zawartą po wejściu w życie 25 grudnia 2014 r. ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. 2014 poz. 827), na podstawie której doszło do zakupu używanego samochodu od osoby prywatnej, którego istotne wady kupujący wyrył dopiero po zawarciu umowy, to mają tu zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego stanowiące o rękojmi za wady. 

Zgodnie z art. 560 § 1 kc jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady. Zgodnie z § 3 obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady. art. 560 § 4 kc stanowi, iż kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna.

Wady

Zgodnie z art. 5561 § 1 kc wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1)

 nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;

2)

 nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;

3)

 nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;

4)

 została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Bardzo istotny jest charakter wad, które zostały wykryte już po zakupie samochodu. Jeżeli samochód posiada wady, które zostały przez sprzedającego podstępnie zatajone, a kupujący nie mógł ich dostrzec, jak i w razie gdy kupujący zawierzył sprzedawcy w kwestii jakości rzeczy, wówczas kupujący może dochodzić swoich roszczeń z tytułu rękojmi za wady. Z orzecznictwa wynika, iż niewątpliwie o podstępnym zatajeniu wady można mówić wtedy, gdy sprzedawca, będąc świadomym istnienia wady, nie poinformował o niej kupującego. Za taką wykładnią przemawia brzmienie art. 564 KC, w którym mówi się o podstępnym zatajeniu, które nie musi polegać na konkretnym działaniu sprzedawcy (tj. nie musi przybrać postaci czynności zmierzających do zamaskowania wady), ale może sprowadzać się do zaniechania, tj. przemilczenia przez sprzedawcę, że wada istnieje (tak: IV CSK 344/14 - wyrok SN - Izba Cywilna z dnia 25 lutego 2015 r.).

Odpowiedzialność sprzedawcy w ramach przepisów o rękojmi obejmuje tylko takie wady, o których istnieniu w chwili zawarcia umowy lub w chwili wydania rzeczy kupujący nie wiedział (art. 557 KC).

Treść umowy

Należy pamiętać, żeby zawsze dokładnie przeczytać to, co zawarte jest w umowie. Często bowiem  zdarza się, że kupujący celowo chcą uniknąć odpowiedzialności za wady samochodu i formułują w tym celu takie zapisy, które utrudnią kupującemu dochodzenie roszczeń.

Obniżenie ceny

Kupujący w przypadku wykrycia istotnej wady, może żądać obniżenia ceny z powodu wady rzeczy sprzedanej, gdzie obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.(art. 560 § 3 KC).  Od powództwa o obniżenie ceny z powodu wady rzeczy pobiera się opłatę stosunkową, która wynosi 5% wartości przedmiotu sporu (art. 13 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.).

Odstąpienie od umowy

Jeżeli kupujący odstępuje od umowy z powodu wady rzeczy sprzedanej, strony powinny sobie nawzajem zwrócić otrzymane świadczenia według przepisów o odstąpieniu od umowy wzajemnej.

Zawiadomienie o wadzie

Obecnie tzw. akty staranności kupującego (tj. obowiązek zawiadomienia oraz zbadania rzeczy), które warunkowały przyjęcie odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi zostały ograniczone. Jak wynika z wyżej wymienionej nowelizacji kodeksu cywilnego, która weszła w życie 25 grudnia 2014 r. dotyczą one jedynie sprzedaży pomiędzy przedsiębiorcami. Wprowadzona zmiana istotnie wzmacnia pozycję kupującego, bowiem niewypełnienie przez kupującego nieobowiązujących już aktów staranności kupującego dawało możliwość uchylenia się sprzedawcy od odpowiedzialności z tytułu rękojmi.

W poprzednim stanie prawnym do 25 grudnia 2014 r. kupujący tracił uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia, a w wypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy dokonaniu należytej staranności mógł ją wykryć. Obecnie jedynie przy sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą utrata uprawnień z tytułu rękojmi następuje, jeżeli kupujący nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie, a w wypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później – jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej wykryciu (art. 563 § 2 KC). 

Jednakże w każdym przypadku zalecam zawiadomienie sprzedawcy o wadzie w drodze listu poleconego, gdzie kupujący jednocześnie zgodnie z art. 560 § 1 kc może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy.

Read More